کابل های فرمان یا کابل های کنترل، نوعی کابل هستند که برای انتقال حرکت و قدرت از یک منبع به یک دستگاه یا سیستم استفاده می شوند. این کابل ها در بسیاری از صنایع مورد استفاده قرار می گیرند، از جمله صنایع خودروسازی، تجهیزات ساختمانی، صنایع دریایی و هوایی، و صنایع پتروشیمی.
کابل های فرمان معمولاً از یک رشته فلزی و یا فیبر نسوز بافته شده ساخته شده اند که در آن یک روکش محافظت کننده قرار دارد. این روکش می تواند از جنس PVC، پلاستیک، لاستیک یا فلز باشد. هدف اصلی از استفاده از کابل های فرمان، امکان کنترل دستگاه ها و تجهیزات با دقت و کارایی بیشتر است.
کابل های فرمان معمولاً در سیستم های پیچیده کنترل و دستگاه های مکانیکی استفاده می شوند، از جمله تجهیزات راه آهن، خودروها، قایق ها، هواپیماها، بالابرها و صنایع نفت و گاز. با توجه به نوع کاربردی که دارند، کابل های فرمان به طور معمول در دو نوع کابل الیافی و کابل فلزی تولید می شوند.
ویژگی های کابل فرمان
- مقاومت در برابر خوردگی: با توجه به اینکه کابل‌های کنترل برای مدت طولانی در معرض عوامل جوی و شرایط سخت قرار می‌گیرند، باید مقاومت در برابر خوردگی داشته باشند.
- استحکام بالا: کابل کنترل باید قابلیت مقاومت در برابر فشار و کشیدگی را داشته باشد. این ویژگی به دلیل نیاز به انتقال حرکت از یک قسمت به قسمت دیگر از ماشین یا دستگاه بسیار مهم است.
- انعطاف پذیری: کابل کنترل باید قابلیت انعطاف و پیچیدگی داشته باشد تا بتواند به راحتی در مسیر مناسب قرار گیرد و همچنین از خم شدن و شکستن جلوگیری کند.
- دقت در انتقال حرکت: کابل کنترل باید بتواند به صورت دقیق و بدون اختلال حرکت را از یک قسمت به قسمت دیگر از ماشین یا دستگاه منتقل کند، تا عملکرد صحیح و دقیق دستگاه حفظ شود.
- طول عمر طولانی: چون تعویض کابل کنترل در بسیاری از موارد مشکل است، بنابراین کابل باید دارای طول عمر طولانی باشد و بتواند در شرایط سخت نیز عملکرد خود را حفظ کند.
- سهولت در نصب و تعویض: کابل کنترل باید به راحتی نصب شود و در صورت نیاز، توسط فنی‌سرویس‌ها به سادگی تعویض شود.
- دقت در کنترل: در بسیاری از موارد، کابل کنترل باید بتواند به صورت دقیق کنترل‌های مختلف را مهار کند تا دستگاه به صورت صحیح عمل کند
انواع کابل کنترل (فرمان)
کابل های کنترل به عنوان یک وسیله انتقال داده ها و اطلاعات بین دستگاه های مختلف استفاده می شوند. در عمل، انواع مختلفی از کابل های کنترل وجود دارند که برای کاربردهای مختلفی طراحی شده اند. برخی از انواع رایج کابل های کنترل عبارتند از:
1- کابل های تک کاره (Single-Function Control Cables): این نوع کابل ها به صورت اختصاصی برای کنترل یک تابلو برق مورد استفاده قرار می گیرند.
2- کابل های چند کاره (Multi-Function Control Cables): این نوع کابل ها به صورت چند منظوره طراحی شده اند و برای کنترل دستگاه های مختلف مانند راه آهن، نیروگاه ها و ماشین آلات سنگین استفاده می شوند.
3- کابل های انتقال داده (Data Transfer Cables): این نوع کابل ها برای انتقال داده های دیجیتالی و اطلاعات در میان دستگاه های رایانه ای و تجهیزات الکترونیکی استفاده می شوند.
4- کابل های رابط (Interface Cables): این نوع کابل ها برای ارتباط بین دستگاه های مختلف با استفاده از پورت های خاصی طراحی شده اند. این کابل ها ممکن است شامل کابل های USB، HDMI، VGA و سایر رابط های مشابه باشند.
5- کابل های فیبر نوری (Fiber Optic Cables): این نوع کابل ها برای انتقال داده های نوری (Optical Data) و به عنوان جایگزینی برای کابل های مسی استفاده می شوند.
ساختار کابل فرمان
ساختار کابل کنترل عموماً شامل چندین محور اصلی است که هر کدام برای منظور خاصی طراحی شده‌اند. به طور کلی، ساختار کابل کنترل شامل این قسمت‌ها می‌شود:
محور اصلی : این بخش از کابل وظیفه حمل اطلاعات را دارد. معمولاً شامل چندین مفتول مسی یا الیاف نوری است که درون پوسته‌ی کابل قرار دارند.
پوسته : این بخش از کابل از بیرون قرار دارد و وظیفه‌ی حمایت از محور اصلی کابل در برابر خارجی‌های مختلف مثل فشار، رطوبت، حرارت و … را دارد.
پوشش فویل : برخی از کابل‌های کنترل دارای پوشش فویل نیز می‌باشند که برای محافظت از اطلاعات در برابر تداخلات الکترومغناطیسی و رادیویی مورد استفاده قرار می‌گیرند.
پوشش محافظ : در برخی از کابل‌های کنترل، پوشش محافظ نیز به کار می‌رود تا کابل را در برابر ضربات، خراشیدگی و سایر مشکلات مکانیکی محافظت کند.
مزایای کابل فرمان
کابل کنترل یک رابط بین دستگاه و کاربر است که امکان کنترل دستگاه را با استفاده از یک رابط فیزیکی فراهم می کند. به طور کلی، مزایای استفاده از کابل کنترل به شرح زیر است:
- دقت بالا: استفاده از کابل کنترل به عنوان یک رابط فیزیکی بین دستگاه و کاربر، می تواند دقت کنترل را افزایش دهد. به این معنی که کابل کنترل به کاربر اجازه می دهد تا در قسمت های پیچیده تر دستگاه کنترلی را به راحتی ترجیح دهد.
- سرعت بالا: کابل کنترل معمولاً نسبت به رابط های بی سیم، سرعت بیشتری برای انتقال دستورات ارائه می دهد. این به عنوان یک مزیت برای کاربرانی است که نیاز دارند که سریعاً بین صفحات یا بین بخش های مختلف دستگاه تغییر کنند.
- پایداری بالا: ارتباط با سیم کابل به طور کلی پایدارتر و بی خطرتر از رابط های بی سیم است که ممکن است با اختلالات فراوانی مواجه شود.
- قابلیت اعتماد: کابل کنترل به عنوان یک رابط ساده و استاندارد، در بسیاری از دستگاه ها موجود است. این به کاربران اعتماد بیشتری به دستگاه خود می دهد.
- هزینه کمتر: استفاده از کابل کنترل به طور کلی ارزانتر است نسبت به رابط های بی سیم و قابلیت کنترل دستگاه با کیفیت بالاتری را برای کاربر فراهم می کند
ویژگی کابل فرمان خوب و استاندارد
ویژگی های یک کابل کنترل خوب ممکن است شامل موارد زیر باشد:
انعطاف پذیری: کابل کنترل باید قابلیت انعطاف و پیچیدن را داشته باشد تا بتواند در فضای کوچک و سخت دسترس قرار گیرد.مقاومت در برابر سایش: کابل کنترل باید مقاوم در برابر سایش و گرفتگی باشد و بتواند فشار بالایی را تحمل کند.عمر طولانی: کابل کنترل باید دارای عمر طولانی باشد تا نیاز به تعویض زودرس آن کاهش یابد.قابلیت حفاظت از الکترونیک: کابل کنترل باید دارای قابلیت حفاظت از الکترونیک و دستگاه‌هایی باشد که از آن استفاده می‌کنند.مناسب برای راه‌اندازی سیستم‌های پیچیده: کابل کنترل باید مناسب برای راه‌اندازی سیستم‌های پیچیده و دارای تعداد زیادی کابل باشد.مقاوم در برابر شرایط محیطی: کابل کنترل باید مقاوم در برابر شرایط محیطی مختلف از جمله دما، رطوبت، گرد و غبار و ضربه باشد.عدم تداخل الکترومغناطیسی: کابل کنترل باید عدم تداخل الکترومغناطیسی با دیگر دستگاه‌های الکترونیکی را به خوبی تضمین کند قابلیت تعمیر و نگهداری: کابل کنترل باید قابلیت تعمیر و نگهداری را داشته باشد تا در صورت نیاز به تعمیرات، هزینه‌ها کاهش یابد.
استاندارد های بین المللی
استاندارد کابل‌های کنترل IEC 60227: شامل الزامات کلی برای کابل‌های کنترل است.
استاندارد کابل های کنترل UL 13: یک استاندارد آمریکایی است شامل الزامات ایمنی برای کابل‌های کنترل است.
استاندارد کابل های کنترل CSA C22.2 No. 214: یک استاندارد کانادایی است شامل الزامات ایمنی و عملکرد برای کابل‌های کنترل است.
استاندارد کابل های کنترل BS EN 50525-2-11: یک استاندارد اروپایی است که شامل الزامات فنی و ایمنی برای کابل‌های کنترل است.
این استانداردها با توجه به محل استفاده، نوع کابل، توان کابل و الزامات دیگر، ممکن است متفاوت باشند. بهترین روش برای اطمینان از استفاده از کابل مناسب، پیروی از الزامات و راهنمایی های تولید کننده کابل است.